Ergenlik Dönemi Problemleri

Ergenlik, her bireyin yaşadığı biyolojik, psikolojik ve sosyal değişimlerin olduğu bir dönemdir. Bu dönem, fizyolojik anlamda kızlarda adetle ve göğüslerin büyümesiyle; erkeklerde ise yüzde kılların çıkması ve sesin kalınlaşmasıyla başlayan genel olarak da 13-22 yaşlar arasını kapsayan bir cinsel, duygusal, ahlaki, fizyolojik, psikolojik ve sosyal gelişim dönemidir. Aileyi de dahil ettiğimizde bu dönemi “birey olma mücadelesi” olarak adlandırmaktayım: Çocuktan birey olma mücadelesi…

​

Ergenlik dönemi kendi içinde üç farklı evreye ayrılır:

 

1.Buluğ (erinlik-püberte): Kızlarda ortalama 11–13, erkelerde 13–15’li yaşlar arasındaki dönem. İlgi bedene yönelir, nedensiz öfke patlamaları, durup dururken ağlamalar, sinirlilik halleri sık görülen durumlardır.

 

2.Orta dönem: Ortalama 13–15 yaşlarından 17 yaş civarına kadar olan dönem. Biyolojik büyüme yavaşlar, cinsiyet rollerinden oluşan gerilim azalır. Çocuğun anne-babadan bağımsız olma çabaları görülür. Toplumsal yerini arama çabası vardır. Arkadaş çevresiyle özdeşleşim artar. Hem aileden uzaklaşma hem de onların desteğine ihtiyaç duyma duygusal karmaşaları beraberinde getirebilir.

 

3.Son dönem: Ortalama 18'den 20'li yaşların başlarına kadar olan dönem. Ergenliğin son dönemi, fiziksel gelişimin tamamlandığı, ilişkilerdeki çatışmaların ve karar vermedeki zorlukların azaldığı ve kişisel olgunluğun arttığı bir dönemdir.

 

Her ergenlik “sıkıntılı” geçecek diye bir kural yoktur. Bu doğru bilinen yanlışlardandır. Bazı ergenlik dönemindeki bireyler herhangi bir çatışma yaşamadan bu dönemi geçirebilmektedir. Ergenliğin erken dönemleri duygusal yoğunluğun arttığı,  heyecan arama, yenilik arama davranışlarının daha belirginleştiği dönemler olabilir.  Ancak süreç içerisinde beyinde ortaya çıkan olgunlaşmanın de etkisiyle ergenler duyguları ve düşünceleri arasında denge kurabilir ve davranışlarını daha iyi düzenleyebilir hale gelirler.

 

Psikoloji biliminde ergenlik, en sık araştırılan olgulardan biridir. Bu nedenle ergenlikte sorun değerlendirilirken birçok faktör bir arada ele alınır. Bunlar arasında çocuğun mizacı (doğuştan getirdiği özellikler), aile yapısı, sosyo ekonomik durum, sosyal-duygusal gelişimi, fiziksel gelişimi, bilişsel beceriler, kimlik gelişimi v.b. değişkenler bir arada değerlendirilir ve belirli sorun alanları taranarak müdahale edilir.

 

En sık rastlanılan sorunlar arasında:

• Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu

• Davranım Bozuklukları

• Yeme Bozuklukları

• Anksiyete Bozukluğu

• Depresyon

• Alkol ve Madde Kötüye Kullanımı

• Obsesif Kompulsif Bozukluk

​

Eğitim psikolojisinde paylaştığım bir alıntıyı sosyal etkileşimi vurgulamak adına burada da paylaşmak isterim:

​

Eğer bir çocuk sürekli eleştirilmişse; kınama ve ayıplamayı öğrenir.

Eğer bir çocuk kin ortamında büyümüşse; kavga etmeyi öğrenir.

Eğer bir çocuk alay edilip, aşağılanmışsa; sıkılıp utanmayı öğrenir.

Eğer bir çocuk devamlı utanç duygusu ile eğitilmişse; kendini suçlamayı öğrenir.

Eğer bir çocuk hoşgörü ile yetiştirilmişse; sabırlı olmayı öğrenir.

Eğer bir çocuk desteklenip, yüreklendirilmişse; kendine güven duymayı öğrenir.

Eğer bir çocuk övülmüş ve beğenilmişse; takdir etmeyi öğrenir.

Eğer bir çocuk kabul ve onay görmüşse; kendini sevmeyi öğrenir.

Eğer bir çocuk aile içinde dostluk ve arkadaşlık görmüşse; mutlu olmayı öğrenir.

​

D.L. NOLTE

​

​